برای ما روشن نیست که آیا قبل از سال ۱۳۶۰ آموزش مکاتبه‌ای اسپرانتو در ایران اتفاق افتاده است یا نه چون تا زمان نگارش این یادداشت اطلاعات ما فاقد چنین اسنادی بوده است.
در سال ۱۳۶۰ دکتر حسین وحیدی استاد اخراج شده (به تشخیص شورای انقلاب فرهنگی) دانشگاه تهران شروع به تدوین دوره آموزش مکاتبه‌ای زبان اسپرانتو می‌کند.
کتابی که برای دوره آموزش مکاتبه‌ای در نظر گرفته‌شده است کتابی کلاسیک و معروف متعلق به دهه بیست قرن بیستم میلادی به نام Konversacia kurso de Esperanto است که توسط نویسنده مشهور مجارستانی مقیم سوئد دکتر سیلاجی منتشرشده است.
لازم به ذکر است که این کتاب را دکتر ناصرالدین صاحب زمانی از سال ۱۳۵۵ در کلاس‌های آموزشی اسپرانتو تدریس می‌کرده است و انتشارات عطائی آن را در تیراژ وسبع چاپ کرده بود. 
دکتر وحیدی خود درباره انگیزه راه‌اندازی دوره مکاتبه‌ای اسپرانتو چنین می‌گوید:
« اخراج از دانشگاه و دیگر ناملایمات زندگی روزگار تلخی را پیش رویم قرار داده بود، تصمیم گرفتم خود را به‌کاری مشغول کنم و از رنج روزگار بکاهم، برای همین به فکر راه‌اندازی دوره مکاتبه‌ای آموزش اسپرانتو افتادم».
این‌چنین شد که «آزما» شکل گرفت و با درج آگهی در مطبوعات آن زمان هزاران علاقه‌مند از سراسر کشور با دکتر وحیدی تماس گرفته و خواهان شرکت در دوره آموزش مکاتبه‌ای اسپرانتو شدند.
